شنبه ۲۹ دي ۱۴۰۳
Tut24 آموزش برنامه نویسی و مجله تخصصی فناوری ورود/عضویت

آموزش پایتون - متغیرها

متغیرهای پایتون به عنوان مکان‌های حافظه‌ای تعریف می‌شوند که جهت ذخیره‌سازی انواع مقادیر در برنامه‌های پایتون به کار می‌روند. این به این معناست که زمانی که یک متغیر را ایجاد می‌کنید، به آن یک مقدار در حافظه اختصاص می‌دهید.

با توجه به نوع داده‌ای که یک متغیر نگه داری می‌کند، مفسر پایتون تصمیم می‌گیرد که چه بخشی از حافظه را به آن اختصاص دهد و به چه صورت آن را ذخیره کند. بنابراین، با اختصاص انواع مختلف داده به متغیرهای پایتون، می‌توان اعداد صحیح، اعشاری یا کاراکترها را درون این متغیرها ذخیره نمود.

ایجاد متغیرهای پایتون

در زبان برنامه‌نویسی پایتون، نیازی به دستور صریح برای اختصاص فضای حافظه به متغیرها وجود ندارد، به عبارت دیگر می‌توان گفت که برای ایجاد یک متغیر، شما نیازی به دستور خاصی ندارید. متغیر در پایتون به صورت خودکار ، زمانی که به آن یک مقدار اختصاص می‌دهید، ایجاد می‌شود. برای اختصاص دادن مقادیر به متغیرها از علامت مساوی (=)  استفاده می‌شود.

عملگر سمت چپِ مساوی، نام متغیر است و عملگر سمت راستِ مساوی، مقداری است که در متغیر ذخیره می‌شود. برای مثال −

counter = 100          # یک متغیر عدد صحیح ایجاد می کند
miles   = 1000.0       # یک متغیر عدد اعشاری ایجاد می کند
name    = "Sara"   # یک متغیر رشته ای ایجاد می کند

چاپ متغیرهای پایتون

با ایجاد یک متغیر پایتون و اختصاص دادن مقدار به آن، می‌توانیم از طریق تابع print() آن را چاپ کنیم. در ادامه مثال قبلی را گسترش می‌دهیم و نحوه چاپ متغیرهای مختلف در پایتون را نشان می‌دهد:

counter = 100          # یک متغیر عدد صحیح ایجاد می کند
miles   = 1000.0       # یک متغیر عدد اعشاری ایجاد می کند
name    = "Sara"   # یک متغیر رشته ای ایجاد می کند

print (counter)
print (miles)
print (name)

در اینجا، 100، 1000.0 و "Sara" مقادیری هستند که به ترتیب به متغیرهای counter، miles و name اختصاص داده شده‌اند. هنگام اجرای برنامه پایتون فوق، این نتیجه را تولید می‌کند −

100
1000.0
Sara

حذف یک متغیر

شما می‌توانید با استفاده از دستور del متغیر یا ارجاع به شی را حذف کنید. نحو دستور del به شرح زیر است −

del var
del var_a, var_b
del var1[,var2[,var3[....,varN]]]]

مثال

مثال‌های زیر نشان می‌دهد چگونه می‌توانیم یک متغیر را حذف کنیم و اگر سعی کنیم از یک متغیر حذف شده استفاده کنیم، مفسر پایتون یک خطا را نمایش می‌دهد:

counter = 100
print (counter)

del counter
print (counter)

این نتیجه زیر را ایجاد خواهد کرد:

100
Traceback (most recent call last):
  File "main.py", line 7, in <module>
    print (counter)
NameError: name 'counter' is not defined

اختصاص چندگانه

پایتون به شما اجازه می‌دهد تا به چندین متغیر به صورت همزمان یک مقدار اختصاص دهید، به عبارت دیگر می‌توانید به صورت همزمان چند متغیر ایجاد کنید. برای مثال −

a = b = c = 100

print (a)
print (b)
print (c)

این نتیجه زیر را ایجاد می کند:

100
100
100

در اینجا، یک شیء عدد صحیح با مقدار 100 ایجاد شده است.

همچنین می‌توانید چند شیء را به چند متغیر اختصاص دهید. برای مثال −

a,b,c = 1,2,"Sara"

print (a)
print (b)
print (c)

این نتیجه زیر را ایجاد می کند:

1
2
Sara

در اینجا، دو شیء عددی با مقادیر ۱ و ۲ به ترتیب به متغیرهای a و b اختصاص داده شده‌اند و یک شیء رشته‌ای با مقدار "Sara" به متغیر c اختصاص داده شده است.

نام‌های متغیر در پایتون

هر متغیر پایتون باید یک نام منحصر به فرد مانند a، b، c داشته باشد. یک نام متغیر می‌تواند به عبارت معنادار باشد مانند color، age، name و غیره. در نام‌گذاری متغیر پایتون باید به قوانین خاصی توجه کنید:

  • نام یک متغیر باید با یک حرف یا کاراکتر زیرخط آغاز شود
  • نام یک متغیر نمی‌تواند با یک عدد یا هر کاراکتر ویژه‌ای مانند $، (، * % و غیره آغاز شود.
  • نام یک متغیر فقط می‌تواند شامل حروف الفبایی عددی و زیرخط (A-z، 0-9 و _) باشد
  • نام‌های متغیر در پایتون حساس به بزرگی و کوچکی حروف هستند، به این معنی که Name و NAME دو متغیر متفاوت در پایتون هستند.
  • نمی‌توان از کلمات کلیدی رزرو شده پایتون برای نام‌گذاری متغیر استفاده کرد.

مثال

مثال های زیر نمونه هایی از نام‌های متغیر معتبر پایتون هستند:

counter = 100
_count  = 100
name1 = "Sara"
name2 = "Nuha"
Age  = 20
sara_salary = 100000

print (counter)
print (_count)
print (name1)
print (name2)
print (Age)
print (zara_salary)

این نتیجه زیر را ایجاد خواهد کرد:

100
100
Sara
Nuha
20
100000

مثال

نمونه های زیر مثال هایی از نام گذاری نامعتبر متغیر در پایتون هستند:

1counter = 100
$_count  = 100
sara-salary = 100000

print (1counter)
print ($count)
print (sara-salary)

این نتیجه زیر را ایجاد خواهد کرد:

File "main.py", line 3
    1counter = 100
           ^
SyntaxError: invalid syntax

متغیر محلی پایتون

متغیرهای محلی پایتون داخل یک تابع تعریف می‌شوند. ما نمی‌توانیم به متغیر خارج از تابع دسترسی داشته باشیم.

توابع پایتون قطعه‌ای از کد قابل استفاده مجدد هستند و بیشتر در مورد توابع ، در آموزش توابع خواهید آموخت.

مثال زیر نمایش استفاده از متغیرهای محلی را نشان می‌دهد:

def sum(x,y):
   sum = x + y
   return sum
print(sum(5, 10))
15

متغیر سراسری پایتون

هر متغیری که خارج از یک تابع ایجاد شود، می‌تواند در هر تابعی قابل دسترسی باشد و بنابراین دارای دامنه سراسری هستند. مثال زیر نمونه‌هایی از متغیرهای سراسری را نشان می‌دهد:

x = 5
y = 10
def sum():
   sum = x + y
   return sum
print(sum())

این نتیجه زیر را ایجاد خواهد کرد:

15